KRÓLOWA JADWIGA
Szkoła Podstawowa w Wielbarku nosi imię Królowej Jadwigi. Nadanie imienia szkole odbyło się dnia 15 listopada 1993 na mocy uchwały Rady Gminy. Dnia 27 maja 1994 roku odbyła się uroczysta akademia z okazji poświęcenia sztandaru szkolnego i przekazania go społeczności uczniowskiej. Akademii patronowało hasło:
....TAKIE BĘDĄ RZECZPOSPOLITE....
....JAKIE MŁODZIEŻY CHOWANIE..
Szkoła Podstawowa w Wielbarku już w roku szkolnym 1946/47 nosiła imię królowej Jadwigi, wybrane przez Radę Pedagogiczną, społeczność uczniowską i środowisko Wielbarka. Ówczesne władze oświatowe nigdy w sposób formalny nie zaakceptowały patrona szkoły w Wielbarku ze względu na zbyt katolicki rodowód. W roku 2003 obchodzimy 10 rocznicę nadania szkole imienia Królowej Jadwigi.
ŚW. KRÓLOWA JADWIGA (1373 lub 1374-1399) Jadwiga przyszła na świat jako trzecie i najmłodsza córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki w czasie gdy jej ojciec starał się o uznanie prawa do polskiego tronu. Przypadł on właśnie jej, choć była najmłodsza. Młodej królewnie zapewniono staranne wykształcenie - władała poza węgierskim i polskim, jeszcze językiem łacińskim, włoskim i niemieckim. Czteroletnia Jadwiga była zaręczona z ośmioletnim Wilhelmem Habsburskim. Po wielu politycznych targach, związanych z obsadzeniem wolnego polskiego tronu, przybyła do naszego kraju w roku 1384 i 16 października została koronowana królową. Miała wtedy 11 lat. Niedługo potem pojawił się w Krakowie 15-letni Wilhelm Habsburg. Nie był mile widziany, panowie polscy chcieli bowiem wydać młodą królową za Władysława Jagiełłę. 18 lutego 1386 roku Władysław Jagiełło poślubił Jadwigę. Kilka dni wcześniej przyjął chrześcijaństwo. Chrzest Litwy był argumentem, który przkonał Jadwigę do małżeństwa z o wiele starszym i pod wieloma względami zupełnie obcym poganinem. W 1387 r Jagiełło udał się na Litwę w celu udziału w chrystianizacji Litwy, a królowa stanęła na czele wyprawy na Ruś Czerwoną. Wyprawa osiągnęła cel i ziemie ruskie powróciły do Polski.
W latach 90-tych Jadwiga miała szerszy udział w rządzeniu krajem. Stawała się coraz bardziej popularna, rozumiała tajniki polityki, ujawniając wielką przenikliwość zwłaszcza w sprawach krzyżackich i litewsko - ruskich. Stałą się orędowniczką pokoju Zakonu z Polską. W swej działalności wewnątrz państwa otaczała opieką kościoły. Nakładem Jadwigi zbudowano kościół Najświętszej Marii Panny, hojnie wyposażyła kościół Mariacki w Krakowie i założyła zakon św. Benedyktyna, była dobroczyńcą innych klasztorów. W Katedrze Wawelskiej ufundowała ołtarz Wniebowzięcia. Patronowała tłumaczeniu na język Pisma świętego i wielu dzieł ojców Kościoła. Uzyskała pozwolenie papieskie na otwarcie wydziału teologicznego na Akademii Krakowskiej. W swoim testamencie zapisała uczelni ogromne sumy, dzięki którym wznowiła swoją działalność. Królowa Jadwiga otaczała opieką i obdarowywała szpitale. Poza tym lubiła tańce, zabawy, wielkie uczty, piękne stroje i klejnoty. 22 czerwca 1399 r urodziła się parze królewskiej córeczka Elżbieta Bonifacja, która w niecały miesiąc zmarła, a 17 lipca 1399 zmarła jej matka królowa Jadwiga. Śmierć Jadwigi wzbudziła powszechny żal. Cały kraj ogarnęła żałoba. Jadwigę pochowano w katedrze wawelskiej z drewnianym, pozłacanym berłem i koroną. Przy jej boku ułożono córkę. Królowa odeszła młodo, mając zaledwie 25 lat.
Po śmierci szybko zaczął się szerzyć jej kult. W 1419 roku zaczęto spisywać liczne cuda, jakie miały miejsce przy jej grobie. Relikwie królowej spoczęły u stóp czarnego krzyża, z którego jak mówi legenda przemówił do Jadwigi Pan Jezus. W 1986 r. Ogłoszono Jadwigę błogosławioną. Dnia 8 czerwca 1997 r. W czasie wizyty Ojca Świętego Jana Pawła II w Polsce, na Błoniach w Krakowie Królowa Polski Jadwiga Andegaweńska została ogłoszona świętą. W polskiej tradycji historycznej zajmuje Jadwiga poczesne miejsce jako jedyna kobieta - król na tronie polskim i jako władczyni dobrze zasłużona dla całego kraju.
Między 3 październia 1373 a 18 lutego 1374
Przychodzi na świat Jadwiga, córka Ludwika Andegaweńskiego i Elżbiety Bośniackiej
16 paździrnika 1384
Koronacja Jadwigi na króla Polski
1385
Rozmowy Leopolda Habsburskiego, ojca Wilhelma z Elżbietą Bośniacką o uznanie małżeństwa Jadwigi
z Wilhelmem; przybycie Wilhelma Habsburga do Krakowa
14 sierpnia 1385
Zawarcie w Krewie na Litwie umowy ślubnej, zgodnie z którą Jadwiga miała poślubić Jagiełłę
18 lutego 1386
Ślub Jadwigi i Władysława
1387
Wyprawa Jadwigi na Ruś Czerwoną, by przywrócić tam jurysdykcję i władzę polską
1390
Jadwiga funduje na Kleparzu pod Krakowem klasztor Benedyktynów, którzy mieli
wspomagać dzieło chrystianizacji Litwy
1393
Królowa przeznacza pieniądze na budowę i utrzymanie kolegium psałterzów przy katedrze
wawelskiej
1395
Po zmarłej siostrze Marii Jadwiga przyjmuje tytuł dziedziczki Węgier
1397
Jadwiga otrzymuje od papieża Bonifacego IX zgodę na utworzenie w Akademii Krakowskiej
Wydziału Teologicznego
1399
Królowa ofiarowuje uczelni 10 kg złota oraz 50 kg złota ze swoich kosztowności i szat
20 czerwca 1399
Przychodzi na świat córka Elżbieta Bonifacja, która umiera 13 lipca 1399 r.
17 lipca 1399
Śmierć Jadwigi; większość swoich pieniędzy, klejnotów, szat i sprzętów królowa przeznaczyła
w testamencie na "wyniesienie uniwersytetu do należytej rangi"
10 czerwca 1987
Beatyfikacja (Jan Paweł II)
8 czerwca 1997
kanonizacja (Jan Paweł II)
"Chcę i pragnę z całego serca, ażeby Akademia Krakowska na cały świat zasłynęła, ażeby w niej kształcili się synowie Polski, Litwy i Rusi, ażeby naród ten jako potężny jest teraz przez obszar bogatych ziem, tak był potężnym przez cnoty wielkie i umysły silne, a to zdobywa się przez głęboką wiedzę i gruntowną naukę" - taka była wola Królowej Jadwigi.
Księstwo litewskie przyjęło chrzest z rąk polskich. Polska zyskała nowego sojusznika. Unia polsko-litewska zapewniła obu krajom ochronę przed zakonem krzyżackim.
Gdy w roku 1397 wojna z Krzyżakami byłą nieunikniona Jadwiga prosiła męża aby jej pozwolił spotkać się z Krzyżakami co do zawarcia pokoju
"....Na Litwę jadę......., .....książęta litewscy chcę zawrzeć pokój między sobą i zakończyć walki, więc zażądali ażebym przybyła i stanęła między nimi jako pośredniczka".
Często lud Krakowa spotykał królową wśród głodnych, chorych i zapomnianych. Dla każdego Jadwiga miała dobre słowo. To z jej polecenia wznoszone były domy opieki społecznej zwane szpitalami. W nich ubodzy znajdowali pożywienie i opiekę w czasie choroby.
Królowa Jadwiga często osobiście zajmowała się chorymi. Często bywała w szpitalach, pielęgnując chorych, wspierała finansowo szpitale i przytułki.
Od pierwszych chwil swego panowania Jadwiga dała się poznać, jako osoba wrażliwa na ludzką krzywdę i niesprawiedliwość.
Legenda o uczniu cechu kotlarzy, którego królowa Jadwiga okryła swoim płaszczem:
- Chłopiec wpada do Wisły
- Jadwiga nachyla się, zdejmuje z ramion swój kontusik, nakrywa kotlarczyka
- Kontusik porusza się, pierś chłopca zaczyna oddychać, głowa podnosi się wyżej i powieki martwe odchylają się z wolna
W okresie panowania Jadwigi powstało wiele nowych kościołów, które były nie tylko ośrodkami kultu religijnego, powstawały tam również pierwsze szkoły. Jedna z wersji legend głosi, że Jadwiga poprosiła męża, by postawił na Piaskach kościół Najświętszej Marii Panny. Jagiełło ustanowił fundację 20 grzywien z żup solnych w Wieliczce i Bochni rocznie. Któregoś dnia Jadwiga odwiedziła Piaski i przyglądała się postępującym pracom. Stawiając stopę na twardym, ciosanym kamieniu, pozostawiła w nim jej odcisk. Kamień wmurowano w kościół, uznając ów ślad za dowód świętości królowej.
Przeto wśród ludzi daleko jej imię rozniosło się - wszędy:
Świadectw jej czynów i cnót nie brak po dziś dzień wśród nas:
Kwitnie tu przecie dotychczas uczonych wszechnica przesławna
Która z hojności jej rąk wzięła początek i wzrost;
Ona to mistrze uczone przyzwała zza granic Królestwa,
Męże świadome jak nikt nauk wszelakich i sztuk;
Ona też uczniów tej szkoły we wszystko nadała sowicie,
Za czym się chwały jej blask rozlał szeroko na świat.
*******
Była Ogniwem, co sprzysięgło Litwina pospołu z Polakiem
W zgodne przymierze dwu państw, łącząc niezgodną ich waśń;
Ślepej nawale pogańskiej do światła tym drogę wskazała,
Drogę do wiary, bo sam zrządził wszechmocy to Bóg.
W moc nieprzełomną mądrości poddała zupełnie swój umysł;
Matkę tłum sierot w niej miał, mieli duchowni swój skarb;
Rosą zaś była nędzarzom ubogim, Kościoła podporą,
Znała ją szlachta z jej łask, z czułej opieki znał lud.
Nigdy też w sobie iskierki ni gniewu, ni dumy nie miała,
W niej cierpliwości był wzór, bo nie wiedziała, co żółć...
*******
Fragmenty homilii Ojca Św. Jana Pawła II wygłoszonej podczas Mszy św. Kanonizacyjnej królowej Jadwigi w dniu 8 czerwca 1997 roku w Krakowie:
Długo czekałaś, Jadwigo na ten uroczysty dzień. Prawie 600 lat minęło od Twej śmierci w młodym wieku. Umiłowana przez naród cały. Ty, która stoisz u początków czasów jagiellońskich, założycielko dynastii, fundatorko Uniwersytetu Jagiellońskiego w prastarym Krakowie, długo czekałaś na dzień swojej kanonizacji - ten dzień w którym Kościół ogłosi uroczyście, że jesteś świętą patronką Polski w jej dziedzicznym wymiarze - Polski za Twoją sprawą zjednoczonej z Litwą i Rusią: Rzeczpospolitej trzech narodów. Dziś nadszedł ten dzień. Gaude, mater Polonia!